Noc Muzeów 2023 [relacja]

Już 6. raz włączyliśmy się do warszawskiej akcji. Tym razem, dzięki darczyńcom indywidualnym i instytucjom, poszukiwaniom w archiwalnych czasopismach i własnym badaniom, udało się stworzyć ekspozycję o ośrodkach wczasowych i kolonijnych należących do nieistniejących już Zakładów Mechanicznych „Ursus” oraz działającego do dziś PTTK Oddział „Ursus”.

Już od stycznia br. Izba ogłosiła zbiórkę pamiątek, wspomnień, fotografii i innych artefaktów z
czasów, gdy Zakład Usług Socjalnych w Z.M. „Ursus” organizował ofertę letniego i zimowego
wypoczynku. Przygotowywanie ekspozycji pochłonęło trzy miesiące. Wystawa bazująca na zasadzie
archiwum społecznego to zawsze jedna wielka niespodzianka – wizja całości ostateczne kształtuje się,
gdy wszystkie zgromadzone informacje zaczynają układać się w całość, którą można rozwijać
dodatkowymi pomysłami na działania animacyjno-edukacyjne wokół wystawy. Gdyby nie współpraca
z osobami oddającymi eksponaty i dzielącymi się wspomnieniami, nic dziś by nie powstało. Dlatego
też Noc Muzeów rozpoczęła od uroczystych podziękowań dla Darczyńców. Oczywiście, nie zabrakło
wśród nich byłych pracowników Z.M. „Ursus” i członków ich rodzin. Działania Izby wsparły także
osoby, których życie nie było związane z Zakładami, ale w swych domach posiadały peerelowskie
przedmioty, które rozszerzyły spektrum wystawy i wzbogaciły wyspy tematyczne w odpowiednie
zasoby.

Fot. Darczyńcy wraz z pracownikami DK „Portiernia”/Aleksander Brych

Pracownicy DK „Portiernia” i Izby Tożsamości Ursusa jeszcze raz serdecznie dziękują: Agnieszce Bińczyckiej, Leszkowi Bućko, Annie Długołęckiej, Jerzemu Gorzkowskiemu, Arkadiuszowi Guzikowi, Irenie Jarzębak, Beacie Kowalskiej, Alicji Kowalówce, Marzenie Kwiatkowskiej, Bogusławowi Łopuszyńskiemu, Henrykowi Michniewiczowi, Stanisławowi Piecykowi, Piotrowi Płochockiemu, Januszowi Ptasińskiemu, Alicji Romańskiej, Stefanowi Sobczakowi, Pawłowi Więckowskiemu, Włodzimierzowi Winkowi. Instytucjami wspierającymi tegoroczne wydarzenie w DK „Portiernia”, były: Ośrodek Kultury „Arsus” w Dzielnicy Ursus m. st. Warszawy, PTTK Oddział „Ursus” z Prezem Januszem Ptasińskim na czele, Muzeum Życia w PRL, Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna, Wyszkowska Atlantyda – Pracownia Badań Historii Wyszkowa, Urząd Gminy Somianka.


Gdyby nie ww. osoby, nie powstałby „Salon cioci Grażynki” pełen kryształów i dzierganych serwetek,
nie powstałby fragment stołówki z naczyniami i menu charakterystycznymi dla minionego okresu. Nie
udałoby się także stworzyć wnętrza peerelowskiego pokoju z charakterystycznymi fotelami, ozdobną
ceramiką z Włocławka i lampą z charakterystycznym kloszem. Bez pomocy nie powstałaby również
wyspa tematyczna „Wczasy na Mazurach w PRL”.

Trzonem Wystawy (w)czasowej jest ponad 20 plansz pokazujących wczasowiczów i wnętrza pięciu
ośrodków wczasowych należących niegdyś do Z.M. „Ursus” w kolejności ich powołania i powstania:
od Popowa, po Muszynę i Dźwirzyno. Ściany zdobią prywatne fotografie uczestników takich wczasów,
a w gablotach zobaczyć można foldery reklamowe, pocztówki, wycinki prasowe czy inne gadżety
urlopowe. Nowością tegorocznej wystawy są multimedia, a ich treść stanowią nagrane wspomnienia kilku osób z ośrodków wczasowych, w tym m. in. wywiad z byłym Dyrektorem Komisji Socjalno-Bytowej – Henrykiem Michniewiczem, który przybliżył tajemnice organizacji i przydziału wczasówzakładowych oraz budowę i wygląd ośrodków wczasowych. Kolekcję wzbogacił działający do dziś przy
ul. Traktorzystów 18 PTTK Oddział „Ursus”. Dzięki wypożyczonym z PTTK kolekcjom zdjęć i pamiątek
pokazany został nieistniejący już niestety ośrodek kolonijny w Kamieńczyku pod Warszawą.
Fotografie ukazują wypożyczalnię sprzętu biwakowego i sportowego oraz własnej bazy transportowej
dawnego przyzakładowego PTTK. Uzupełnieniem ekspozycji było kilka wybranych odcinków z kronik
filmowych o wczasach w PRL-u oraz fragmenty filmu „Ursus to jest firma”, ukazującego m. in. kilka
ośrodków wczasowych Z.M. „Ursus”, hotele pracownicze, czas wolny pracowników, przychodnię
zakładową i słynne wejście przez zakładową „Portriernię”, którą dziś zajmuje DK „Porternia”.


Podczas tegorocznej Nocy Muzeów dzieci mogły stworzyć własną pocztówkę z wakacji z kopiami
znaczków z PRL-u albo skleić model domku letniskowego typu BRDA (wybrane modele takich
domków letniskowych można również oglądać na wystawie). Goście odwiedzali wystawę do samej
północy. Ostatni zwiedzający załapali się również na dyskotekę z przebojami lat 70. I 80. retro:).
Wystawę (w)czasową można oglądać do końca lipca br. Wokół ekspozycji przygotowane są również
działania edukacyjne na Lato w Mieście. Chętne grupy, które jeszcze w maju i czerwcu chcą przyjść do
Izby Tożsamości Ursusa, zapraszamy do umawiania lekcji

Artykuł ukazał się w miesięczniku „Mocne Strony”
Link do tekstu
Link do całego wydania